Tegemoetkomingen en ondersteunende maatregelen
Er bestaan voor de palliatieve patiënt en hun familie ondersteunende mogelijkheden die de thuiszorg kunnen vergemakkelijken, zoals
- de palliatieve thuiszorgpremie
- wegvallen van remgelden van de huisarts, thuisverpleegkundige (en kinesitherapeut)
- het palliatief verlof
- loopbaanonderbreking in het kader van medische bijstand
- tijdskrediet
- mantelzorgtoelage
Palliatieve thuiszorgpremie
Deze premie wordt ook wel het forfait voor palliatieve patiënten genoemd. Het forfait voor palliatieve patiënten is een tegemoetkoming in kosten voor medicatie, hulp- en verzorgingsmiddelen die vereist zijn voor de verzorging van palliatieve patiënten in hun eigen woonomgeving.
Dit forfait bedraagt € 693,17 (01/01/2021 - klik hier voor de meest recente bedragen) en wordt voor één maand toegekend. Indien de patiënt na afloop verder aan de voorwaarden voldoet, kan het forfait een tweede maal worden aangevraagd. De premie wordt elk jaar op 1 januari geïndexeerd.
Wanneer u beroep wilt doen op dit forfait, dan moet de patiënt een formulier laten ondertekenen door de huisarts, waarmee hij een palliatief statuut aanvraagt. Dit formulier kan de huisarts downloaden op de website van het RIZIV. Hij bevestigt, door het ondertekenen van het formulier, dat de patiënt aan een aantal voorwaarden voldoet. Het ondertekende document moet vervolgens verstuurd worden naar de adviserend
geneesheer van het ziekenfonds van de patiënt in kwestie. Het forfait wordt direct uitgekeerd na kennisgeving.
Wegvallen van remgelden
Voor een huisbezoek door de huisarts dient er geen remgeld betaald te worden.
De huisarts vult het formulier ‘Volledig terugbetaalde bezoeken voor palliatieve patiënten’ in en stuurt dit naar de adviserend geneesheer.
Ook de thuisverpleegkundige kan een palliatief forfait rekenen voor de verleende zorg. Hiervoor moet de verpleegkundige het formulier ‘Kennisgeving van verpleegkundige zorg voor palliatieve patiënten’ invullen en dit bezorgen aan de adviserend geneesheer. Dit is een all-in bedrag dat alle verpleegkundige zorg en begeleiding dekt. De patiënt betaalt hierop geen remgeld, zijn persoonlijk aandeel wordt afgeschaft.
Wanneer de thuisverpleegkundige palliatieve thuiszorg aanrekent, dienen aan een aantal verplichtingen te worden voldaan:
• 24/7 ter beschikking zijn als de patiënt de verpleegkundige nodig heeft
• een beroep kunnen doen op een referentieverpleegkundige die kennis heeft van palliatieve verzorging
• het verpleegkundig dossier van de patiënt aanvullen met de volgende informatie:
• registratie van de symptomen
• de pijnschaal
• de contacten met de familie van de patiënt
• de resultaten van de coördinatievergaderingen
• voor elk forfait de algemene en de palliatieve pseudocodenummers vermelden die overeenstemmen met de verstrekkingen die tijdens de verzorgingsdag zijn verleend.
Het palliatief verlof
Palliatief verlof is een specifieke vorm van (volledige of gedeeltelijke) loopbaanonderbreking voor het verlenen van palliatieve zorg, dus zowel medische, sociale, administratieve als psychologische bijstand en verzorging van ongeneeslijk zieken in een terminale fase.
Elke werknemer in de privé- en in de openbare sector heeft het recht zijn loopbaan te onderbreken, ook al is hij geen familielid van de zieke. Ook zelfstandigen kunnen sinds 22 januari 2010 een uitkering aanvragen indien hun activiteiten tijdelijk zijn stopgezet om palliatieve zorg te geven aan een zwaar ziek kind of partner.
Om palliatief verlof te verkrijgen, is geen enkele anciënniteit vereist.
Een werknemer kan sinds 1 februari 2017 maximaal drie maanden verlof voor palliatieve ondersteuning nemen, te beginnen met een maand, verlengbaar met tweemaal telkens een maand. Dit verlof kan zowel deeltijds als voltijds opgenomen worden.
Het verlof gaat in op de eerste dag van de week, volgend op de week waarin een attest van de behandelde geneesheer door de werknemer wordt overhandigd. Eventueel mits akkoord van de werkgever, kan dit ook op een vroeger tijdstip.
Om de onderbrekingsuitkering te ontvangen, richt men zich tot de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening (RVA). Men heeft recht op een loopbaanonderbreking indien men een attest voorlegt van de behandelende arts van de patiënt. Daaruit moet blijken dat de aanvrager bereid is om palliatieve verzorging te verstrekken. Het
aanvraagformulier dient samen met het attest van die behandelende arts te worden opgestuurd naar de RVA.
De maandelijkse forfaitaire uitkering van de RVA die men ontvangt voor deze arbeidsonderbreking is afhankelijk van het gekozen regime (voltijdse of deeltijdse onderbreking) en van de leeftijd van de aanvrager.
Zowel bij volledige als bij gedeeltelijke loopbaanonderbreking bent u beschermd tegen ontslag. Deze bescherming gaat in op de dag van het akkoord of, indien u gebruik maakt van een recht, op de dag van de schriftelijke kennisgeving aan de werkgever. Ze eindigt 3 maanden na de loopbaanonderbreking. Tijdens deze
beschermde periode mag uw werkgever uw arbeidsovereenkomst niet eenzijdig beëindigen, tenzij om dringende of voldoende redenen.
Meer informatie over voorwaarden, formulieren en uitkeringen vindt u op de website van de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening (RVA) of in een plaatselijk RVA-kantoor.
Zelfstandigen verwijzen we naar de van de Rijksdienst voor Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen: RSVZ
Sinds 2015 is het bestaande systeem van zorg- en palliatief verlof voor zelfstandigen vervangen door een nieuwe maatregel: de mantelzorg. Voortaan kunnen zelfstandigen gedurende maximum 12 maanden over de ganse loopbaan een uitkering aanvragen wanneer zij hun activiteiten volledig of gedeeltelijk onderbreken om te zorgen voor een kind met een beperking of een ernstig zieke naaste.
Per aanvraag is de maatregel mogelijk voor één maand tot zes maanden. Wie zijn activiteiten volledig onderbreekt, is bovendien vrijgesteld van bijdragebetaling voor het betrokken kwartaal. Tijdens deze vrijstelling behoudt men wel alle rechten in de sociale zekerheid. Als u aanspraak wil maken op deze maatregel, stuurt u een aangetekende vraag naar uw sociaal verzekeringsfonds.
Loopbaanonderbreking in het kader van medische bijstand
Medische bijstand is een vorm van (volledige of gedeeltelijke) loopbaanonderbreking die men kan opnemen om voor een zwaar ziek gezinslid of familielid te zorgen.
Een gezinslid is de persoon met wie u samenwoont. Een familielid is een bloed- of aanverwant(e) tot de tweede graad.
Met zwaar ziek wordt bedoeld, elke ziekte of medische ingreep die de behandelende geneesheer als dusdanig beoordeelt en waarvan de geneesheer meent dat elke vorm van sociale, familiale of psychologische
bijstand noodzakelijk is voor het herstel.
Zowel werknemers uit de privésector als de openbare sector hebben het recht om deze loopbaanonderbreking op te nemen. Voor elke zwaar zieke patiënt kan u uw prestaties volledig onderbreken per periode van minimum 1 maand tot maximum 3 maanden. De periodes van volledige onderbreking, bekomen in het kader van de medische bijstand, kunnen al dan niet opeenvolgend verlengd worden tot maximum 12 maanden.
Om loopbaanonderbreking (voltijds of halftijds of 1/5) in het kader van medische bijstand te krijgen, dient men een aanvraag in te dienen bij de werkgever en een aanvraag voor onderbrekingsuitkering bij de RVA. Voor meer informatie verwijzen wij u naar de website van de RVA of uw plaatselijk RVA-kantoor.
Tijdskrediet
Tijdskrediet is een vorm van loopbaanonderbreking die enkel van toepassing is op werknemers tewerkgesteld bij een werkgever uit de privésector (nv, bvba, vzw, vrije universiteiten,…).
Men maakt een onderscheid tussen tijdskrediet “zonder motief” of tijdskrediet “met motief zorg”.
Om recht te hebben op tijdskrediet met motief (voltijds, halftijds of 1/5) moet u op het ogenblik van de schriftelijke kennisgeving aan de werkgever twee jaar anciënniteit hebben bij de werkgever bij wie u het tijdskrediet hebt aangevraagd en voldoen aan bepaalde tewerkstellingsvoorwaarden.
Het recht op uitkeringen in het kader van een tijdskrediet met motief kan worden bekomen:
• om te zorgen voor zijn kind dat jonger is dan 8 jaar
• om te zorgen voor een ernstig ziek gezins- of familielid tot de 2de graad
• om palliatieve zorg te verstrekken
• om te zorgen voor zijn kind met een beperking dat jonger is dan 21 jaar
Die uitkeringen kunnen worden toegekend gedurende maximum 51 maanden. De duur wordt niet proportioneel berekend in geval van halftijds of 1/5 tijdskrediet. Met andere woorden, de duur is dezelfde ongeacht de vorm van tijdskrediet met motief (voltijds, halftijds of 1/5).
Voor meer informatie verwijzen wij u naar de website van de RVA of uw plaatselijk RVA-kantoor.
De mantelzorgtoelage
De mantelzorgtoelage wordt ook wel de gemeentelijk mantelzorgpremie genoemd.
Sommige gemeenten bieden een financiële tussenkomst aan personen die hulp verstrekken aan thuiswonende, hulpbehoevende ouderen.
De voorwaarden van deze premie zijn in elke gemeente verschillend. Men neemt hiervoor best contact op met de dienst sociale zaken van de gemeente waar de zorgbehoevende zijn verblijfplaats heeft, met het betrokken OCMW of via het Vlaams Expertisepunt Mantelzorg