Negatieve wilsverklaring
Weigeren is een recht
De wet op de patiëntenrechten voorziet in het fundamenteel recht van iedere patiënt dat hij/zij toestemming moet geven voor welke behandeling dan ook - genezend, levensreddend, levensverlengend, palliatief,…
Wanneer patiënten niet voldoende mondig zijn, of niet voldoende ingelicht zijn over de voor- en nadelen van een bepaalde therapie bestaat de kans dat de arts een behandeling ‘boven het hoofd’ van de patiënt neemt.
Bij acute gezondheidsproblemen - bijvoorbeeld een gebroken been - leidt dat meestal niet tot discussie en aanvaarden de meeste mensen de voorstellen van artsen (‘we gaan uw been ingipsen’).
Maar bij chronische aandoeningen, die dus per definitie ongeneeslijk zijn, speelt het effect van een behandeling op de resterende levenskwaliteit van de patiënt een veel grotere rol. Wanneer hier geen grondig overleg plaatsvindt met de zieke (of zijn/haar familie) kan een eenzijdige behandelingskeuze door de arts achteraf tot heel wat frustraties leiden.
Goed informeren en nadien gezamenlijk overleggen is hier de boodschap. Zo kan de patiënt zijn keuze maken uit de bestaande therapeutische opties en eventueel bepaalde - of alle - behandelingen weigeren.
Het recht op degelijke, begrijpelijke informatie is een fundamenteel patiëntenrecht. Bovendien kan je een vertrouwenspersoon aanstellen om je bij deze beslissingen bij te staan.
Maar de meeste mensen willen die inspraak ook houden in situaties waarin ze niet langer wilsbekwaam zouden zijn. De manier om hieraan tegemoet te komen is door een voorafgaande “negatieve” wilsverklaring op te stellen.
Met dit document kan je vastleggen welke onderzoeken of behandelingen je niet meer wenst wanneer je op dat moment zelf de beslissing niet meer zou kunnen nemen als gevolg van wilsonbekwaamheid (zoals bij coma, dementie, verwardheid of hersentumor, …)
Het kan hier gaan om het weigeren van kunstmatig toedienen van voeding en vocht, reanimatie, kunstmatige beademing, antibiotica,… CT-scan, NMR-onderzoek,…
Men noemt dit document ‘negatief’ omdat het hier gaat over het afwijzen van behandelingen en onderzoeken. Artsen zijn wettelijk verplicht dit te respecteren.
Bovendien kan je in dit document eveneens gebruik maken van de mogelijkheid om een (of meerdere) vertegenwoordigers aan te stellen. Dit is de persoon die van jou de bevoegdheid krijgt om beslissingen te nemen in jouw belang wanneer je hier niet langer zelf toe in staat bent. door dit te doen maak je het ook duidelijk voor de betrokken zorgverleners tot wie ze zich kunnen richten.
"Positieve wilsverklaring" ?
Sommige mensen willen ook vooraf allerlei dingen vastleggen wat ze later nog WEL willen voor de situatie waarin ze niet langer wilsbekwaam zouden zijn: allerhande heelkundige operaties, ingrijpende onderzoeken, een goede pijnstilling, ...
Deze zogenaamde “positieve” wilsverklaring is richtinggevend, maar niet bindend voor de arts. De wilsverklaring inzake euthanasie is een voorbeeld van een positieve wilsverklaring.
Een arts is altijd verplicht om de beste zorg toe te dienen, zoals bv. pijnstilling, maar men kan echter niet eisen dat artsen behandelingen en onderzoeken ‘moeten uitvoeren’ zelfs indien ze zinloos zijn geworden.
Hoe een voorafgaande negatieve wilsverklaring opstellen?
Klik aan om te vergroten