KennisHub Palliatieve Zorg en het Levenseinde
Op deze pagina vind je als zorgverlener een aantal korte teksten die relevant zijn voor de klinische praktijk en waar op toegankelijke en leesbare manier in het Nederlands verslag wordt gedaan over recente wetenschappelijke publicaties en inzichten.
Hierbij wordt ingezet op een aantrekkelijk format dat rekening houdt met enerzijds de beperkte tijd die zorgverleners hebben om vakliteratuur te lezen en anderzijds het aanbieden van de informatie op een toegankelijke manier voor de niet-gespecialiseerde zorgverlener.
Deze beknopte teksten worden geschreven door Dr. Stefaan Six, een onderzoeker met expertise op het gebied van palliatieve zorg. Regelmatig zullen hier nieuwe bijdragen verschijnen.
Complementaire en alternatieve behandelingen in de palliatieve en hospice zorg
Wanneer conventionele therapieën geen adequate symptoombestrijding bieden of bijwerkingen hebben, geven patiënten soms de voorkeur aan complementaire of alternatieve behandelingen. In 2018 verscheen een review in het wetenschappelijke vakblad Journal of Pain and Symptom Management over de bestaande wetenschappelijke evidentie hiervoor. Lees meer
Ervaren moeilijkheden, noden en barrières bij thuisverpleegkundigen in verband met palliatieve zorg in de regio Brussel-Halle-Vilvoorde
In dit artikel worden de voornaamste resultaten besproken van een kleinschalige studie die werd uitgevoerd als afstudeeronderzoek in het kader van de opleiding Psycho-Oncologie (een tweejarige interuniversitaire permanente vorming in samenwerking met het Cédric Hèle instituut). Het doel van deze studie was om in kaart brengen wat de moeilijkheden en (bijscholings)noden zijn van thuisverpleegkundigen die palliatieve zorg
verlenen in Brussel-Halle-Vilvoorde. Lees meer
Volstaat de klinische inschatting op zichzelf om het comfort van de patiënt aan het levenseinde te bepalen? Een onderzoek naar de combinatie van klinische inschatting en Analgesie/Nociceptie-monitoring.
Deze tekst is een beknopte Nederlandstalige weergave van het artikel “End-of-life Comfort Evaluation, is Clinic Enough? A Retrospective Cohort Study of Combined Comfort Evaluation with Analgesia/Nociception Index and Clinic in non-Communicative Patients” gepubliceerd in Journal of Palliative Care (referentie zie onderaan). Lees meer
Anticipatieve rouw bij de terminale patiënt: wat zegt de wetenschap?
Anticipatieve rouw is het ervaren van rouwsymptomen nog voor de verlieservaring heeft plaatsgevonden. Veel is reeds geschreven over het perspectief van de familieleden en ook de zorgverleners. Maar wat met anticipatieve rouw bij de patiënt zelf? Zijn er interventies die de zorgverlener kan doen waar de patiënt baat bij heeft? Wat zegt de wetenschap daarover? Een recente systematische review (2020) brengt in beeld welke empirische interventies er bestaan en hoe efficiënt deze zijn. Lees meer
Aspecten van palliatieve zorg
Onderstaand overzicht geeft welke aspecten er een rol spelen bij palliatieve zorg. De lijst is niet-limitatief en wil gewoon een algemeen beeld schetsen. Sommige topics kun je ook bij meerdere kopjes plaatsen. Lees meer
Broosheid voorafgaand aan ziekenhuisopname en screeningcriteria voor palliatieve zorgnoden bij kritisch zieke oudere volwassenen
Deze tekst is een beknopte Nederlandstalige weergave van het artikel “Prehospital Frailty and Screening Criteria for Palliative Care Services in Critically Ill Older Adults: An Observational Cohort Study.” gepubliceerd in Journal of Palliative Medicine. Lees meer
De betrokkenheid van kankerpatiënten bij de vier fasen van besluitvorming voorafgaand aan continue sedatie tot de dood: een kwalitatief onderzoek
Deze tekst is een Nederlandstalige samenvatting van het artikel “The involvement of cancer patients in the four stages of decision-making preceding continuous sedation until death: a qualitative study.” Lees meer
Drempels bij het gebruik van palliatieve zorg
Wanneer een zieke echter niet meer curatief te behandelen is - dus niet meer geneesbaar - kun je stellen dat er nood is aan een palliatieve behandeling. Palliatieve zorg probeert zo goed mogelijk de klachten en de problemen van een ongeneeslijke aandoening te neutraliseren of minstens te verminderen. Desondanks blijken er in de praktijk toch diverse hindernissen te bestaan om hiervan gebruik te maken. Een recente systematische review (2021) bracht in kaart welke drempels er bestaan om over te gaan tot palliatieve zorg bij mensen met kanker. Lees meer
Duur van palliatieve zorg vóór het overlijden in de internationale routine praktijk
Deze tekst is een Nederlandstalige samenvatting van het artikel “Duration of palliative care before death in international routine practice: a systematic review and meta-analysis.” gepubliceerd in BMC Medicine. Lees meer
Hoe betrouwbaar is de klinische inschatting van palliatieve sedatie?
Een recente doctoraatsstudie toont aan dat klinische inschattingen van diepte van sedatie en aanwezigheid van pijn verbeterd kunnen worden door gebruik te maken van neurofysiologische indicatoren. Lees meer
Innovatie en praktijkverandering in de gespecialiseerde palliatieve zorg naar aanleiding van COVID-19: resultaten van een multinationale enquête
Deze tekst is een korte Nederlandstalige samenvatting van het artikel “‘Necessity is the mother of invention’: specialist palliative care service innovation and practice change in response to COVID-19. Results from a multinational survey (CovPall).” Lees meer
Integratie van palliatieve zorg door diplomatie
Een cross-sectioneel onderzoek door middel van groepsinterviews naar de rollen en attitudes van professionals in de palliatieve zorg met het oog op de verdere integratie van palliatieve zorg in Europa.
Deze tekst is een Nederlandstalige samenvatting van het artikel “Integrating palliative care by virtue of diplomacy; a cross-sectional group interview study of the roles and attitudes of palliative care professionals to further integrate palliative care in Europe.” Lees meer
Klinische aspecten van palliatieve sedatie in prospectieve studies: een systematische review
Deze tekst is een Nederlandstalige samenvatting van het artikel “Clinical aspects of palliative sedation in prospective studies. A systematic review.” Lees meer
Omgaan met culturele diversiteit in de palliatieve zorg
Deze tekst is een beknopte Nederlandstalige samenvatting van het artikel “Dealing with cultural diversity in palliative care” gepubliceerd in BMJ Supportive & Palliative Care. Lees meer