Handelingsbekwaamheid

Handelingsbekwaamheid is de geschiktheid om de rechten en plichten waarvan men drager is zelf uit te oefenen, zonder tussenkomst van derden.
Voor het stellen van rechtshandelingen dient men handelingsbekwaam te zijn.

Van belang is de relatie tussen het begrip handelingsbekwaamheid en het begrip wilsbekwaamheid. Wilsbekwaamheid is een praktische term die met name wordt gebruikt in relatie tot medische beslissingen. Een arts dient de wilsbekwaamheid van de patiënt te toetsen alvorens deze de patiënt vraagt een beslissing te nemen aangaande een behandeling en duidt het vermogen aan om ten aanzien van een bepaalde beslissing zelf deze beslissing verantwoord te nemen.

Wilsbekwaamheid is geen juridische term, handelingsbekwaamheid is dat wel. 

Handelingsonbekwaamheid wil zeggen dat iemand iets niet mag, terwijl wilsonbekwaamheid inhoudt dat iemand iets niet kan, de gevolgen ervan niet overziet, het niet snapt.

Handelingsonbekwaamheid

Sinds 1 september 2014 is de nieuwe wet op bewindvoering van kracht. De vroegere diverse beschermingsregimes zijn samengevoegd onder één globaal systeem waardoor de wet een overkoepelende bescherming biedt van alle meerderjarige kwetsbare personen, ongeacht of de oorzaak daartoe nu in een (verstandelijke) handicap of dementie ligt, ongeval, ziekte of spilzucht. 

Indien de vrederechter van oordeel is dat iemand omwille van zijn feitelijke wilsonbekwaamheid niet langer zelfstandig kan handelen, kan hij zelfs zo ver gaan om iemand uit de mogelijkheid te ontzetten om

- zelfstandig zijn patiëntenrechten uit te oefenen

- om euthanasie te verzoeken

- toestemming te geven tot wegname van organen